"Wymyślona" pandemia COVID-19. Czy Polacy wierzą w teorie spiskowe o koronawirusie?
Niemal co piąty Polak uważa, że COVID-19 został stworzony przez firmy farmaceutyczne w celu osiągnięcia przez nie korzyści finansowych - wynika z sondażu Instytutu Badań Spraw Publicznych (Ogólnopolska Grupa Badawcza).
Według danych Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2, który wywołuje groźną chorobę COVID-19, stwierdzono dotychczas u ponad 112,2 mln ludzi na świecie. Ponad 2,48 mln zakażonych zmarło, z czego w Polsce - ponad 43 tys. osób.
Pandemia dla pieniędzy
Tymczasem z sondażu Instytutu Badań Spraw Publicznych wynika, że 18 proc. badanych Polaków uważa, że koronawirus jest wymysłem firm farmaceutycznych. 65 proc. respondentów nie wierzy w tę teorię, a 17 proc. nie ma zdania na ten temat. Największy odsetek badanych uznających, że COVID-19 wymyślili farmaceutyczni giganci, jest wśród osób w wieku 50-59 lat (24 proc.). Z kolei najmniej osób, które podzielają to zdanie, jest wśród Polaków powyżej 70. roku życia (niecałe 14 proc.).
Im mniejsza miejscowość, tym więcej fanów teorii spiskowej
Z badania wynika, że im mniejsza miejscowość, tym więcej osób uważa, że koronawirus jest wymysłem firm farmaceutycznych. W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców takie zdanie ma 12 proc. badanych. To o blisko 10 punktów procentowych mniej niż w przypadku mieszkańców wsi, gdzie 22,5 proc. respondentów jest zdania, że pandemię jest wymyślona.
Sondaż pokazał, że w tę teorię najczęściej wierzą osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (29 proc.). Rzadziej ich zdanie podzielają osoby z średnim wykształceniem (19,8 proc.), a najrzadziej z podstawowym (13,97 proc.) oraz z wyższym (11,37 proc.).
W badaniu IBSP sprawdzono także związek między preferowanym kanałem informacyjnym, a opinią na temat teorii spiskowej o koronawirusie. Z sondażu wynika, że 22,5 proc. widzów TVP Info uważa, że pandemia to fikcja. Rzadziej taką opinię podzielają odbiorcy Polsat News (15,08 proc.) i TVN24 (14,44 proc.). Wśród badanych, którzy nie czerpią wiedzy z kanałów informacyjnych, osoby wierzące w przytaczaną teorię stanowią blisko 18 proc.
Badanie pokazało, że najwięcej osób, które uważają, że to pandemię wymyśliły firmy farmaceutyczne, żeby zarobić, jest wśród elektoratu Konfederacji (24 proc.) i PiS (22 proc.). Najmniej stanowią wyborcy Nowej Lewicy - 5,33 proc. Zdania na ten temat najczęściej nie ma elektorat PSL (27,01 proc.).
Z sondażu wynika, że osoby o poglądach prawicowych blisko dwa razy częściej (21,41 proc.) wierzą w teorię spiskową o koronawirusie, niż osoby o poglądach centrowych (11,29 proc.). Wśród Polaków deklarujących poglądy lewicowe, osoby podzielające wspomnianą teorię stanowią 14,81 proc.
Płaska Ziemia, tajny rząd
Z całego raportu Instytutu Badań Spraw Publicznych (dostępny TUTAJ), w którym analizowano także m.in. przekonania o płaskiej Ziemi i istnieniu tajnego światowego rządu, wynika, że na ogół to mężczyźni częściej niż kobiety wierzą w teorie spiskowe. Kobiety częściej mają neutralne zdanie na ten temat. Najrzadziej w teorie spiskowe wierzą osoby najmłodsze (18-29 lat) i mieszkańcy dużych miast, a najczęściej trzydziestolatkowie i mieszkańcy wsi. Sprawdza się także zasadność, że im ktoś jest lepiej wykształcony, tym rzadziej przyjmuje teorie spiskowe za prawdziwe.
Badanie przeprowadzono przez Instytut Badań Spraw Publicznych (Ogólnopolska Grupa Badawcza) na zlecenie portalu stanpolityki.pl w dniach 25-26.01.2021 r., metodą CATI na próbie 1001 pełnoletnich mieszkańców Polski. Próba została dobrana w sposób kwotowo-losowy w oparciu o kryteria: płeć, wiek, wielkość miejscowości i województwo (dane wg GUS).
