"The Guardian": Podburzanie do zamieszek to była przygrywka. Oto co Elon Musk planuje dla Ameryki

Interia współpracuje z czołowymi redakcjami na świecie. W naszym cotygodniowym, piątkowym cyklu "Interia Bliżej Świata" publikujemy najciekawsze teksty najważniejszych zagranicznych gazet. Założony w 1821 r. dziennik "The Guardian", z którego pochodzi poniższy artykuł, jest jedną z najstarszych gazet na świecie. Jego dziennikarze wielokrotnie zdobywali najbardziej prestiżowe dziennikarskie nagrody, w tym m.in. Pulitzera. 

Nieco ponad cztery lata temu tłum buntowników skrzyknął się w internecie, po czym napadł na Waszyngton, wdzierając się do Kapitolu i grożąc wiceprezydentowi stryczkiem. Ale to były stare, dobre czasy. Teraz żyjemy w innej rzeczywistości - takiej, w której miliarderzy zostali spuszczeni z łańcuchów.

W złotych czasach roku 2020 platformy technologiczne - wciąż wrażliwe na głos opinii publicznej - musiały przynajmniej udawać, że nie mają wszystkiego gdzieś. Twitter zatrudniał wówczas ponad 4 tys. pracowników w dziale "zaufania i bezpieczeństwa", których zadaniem było usuwanie z platformy niebezpiecznych treści i wykrywanie zagranicznych operacji wpływu.

Choć Facebook próbował ignorować publiczną presję, ostatecznie zakazał reklam politycznych, które miały na celu "delegitymizację głosowania", a wielu naukowców i badaczy z jednostek monitorujących "uczciwość wyborów" pracowało nad identyfikacją i oznaczeniem groźnej dezinformacji.

Mimo to gros Amerykanów było przekonanych, że ich głos został skradziony, a grupie agresorów niemal udało się dokonać zamachu stanu. Cztery lata później jesteśmy w zupełnie innym - i znacznie gorszym - miejscu.

Podczas gdy Kamala Harris cieszy się swoją chwilą triumfu, a liberalna Ameryka wzdycha z ulgą, to właśnie na Wielką Brytanię powinny się skierować amerykańskie spojrzenia. Chodzi o uczestników ulicznych zamieszek, płonące samochody i zaraźliwy, niepohamowany rasizm, zalewający kolejne platformy niczym tsunami. A także kłamstwa - wzmacniane i rozpowszechniane przez algorytmy, na długo przed tym, jak zostaną ujawnione fakty, a politycy i medialni naciągacze zajmą się ich wybieleniem.

Po tym jak w 2016 r. brexit okazał się niejako przedsmakiem wyboru Donalda Trumpa na prezydenta USA, wiele wskazuje na to, że tym razem może być podobnie. Te same transatlantyckie wzorce, strategie i liczby. Obecnie jednak mamy do czynienia z zupełnie nowym zestawem niebezpiecznych, niekontrolowanych luk technologicznych, które leżą na stole.

Na ulicach - jak na razie - panuje cisza. Przemoc została stłumiona. Ale to jest Wielka Brytania, gdzie przemoc na tle politycznym polega na tym, że ktoś niosąc cegłę, rzuca nogą od krzesła. W Ameryce mamy nie tylko broń automatyczną i otwarty dostęp do broni palnej, są też prawdziwi bojówkarze. Niezależnie od tego, jak dobrze Harris radzi sobie w sondażach, Ameryka stoi w obliczu wyjątkowo niebezpiecznego momentu, niezależnie od tego, kto wygra wybory.

Jak zdążył nam pokazać Trump i, jak przekonał się Jair Bolsonaro, niekoniecznie chodzi już nawet o zwycięstwo. Albo nawet o czas. To krótki okres między ogłoszeniem wyników a potwierdzeniem zwycięstwa nowego przywódcy jest momentem, w którym może zdarzyć się wszystko. I to nie tylko dla Ameryki, ale dla całego świata.

W Wielkiej Brytanii kogut już zapiał. Tego lata byliśmy świadkami czegoś nowego i bezprecedensowego - miliarder, właściciel platformy technologicznej, publicznie skonfrontował się z wybranym przywódcą i wykorzystał swoją platformę do podważania jego autorytetu oraz podżegania do przemocy (Musk rozpowszechniał m.in. fałszywą informację o tym, że premier Keir Starmer zamierza zamykać członków skrajnej prawicy w obozach - red.). Zamieszki w Wielkiej Brytanii latem 2024 r. były jednak tylko próbą dla Elona Muska.

Uszło mu to na sucho. Jeśli więc nie jesteś przerażony gigantyczną ponadnarodową władzą, jak i jej potencjalnymi konsekwencjami, to cóż - powinieneś. Bo jeśli Musk zdecyduje się "przewidzieć" wojnę domową w Stanach Zjednoczonych (Musk intensywnie zapowiada "wojnę domową w Europie" - przyp. red.) - jak ona będzie wyglądać? Co jeśli zdecyduje się zakwestionować wynik wyborów? I co, jeśli uzna, że demokracja jest już przereklamowana? To nie jest science-fiction. Od wyborów prezydenckich w USA dzielą nas zaledwie trzy miesiące.

Oczywiście nic z tego nie dzieje się w próżni. Przez krótki moment po 2016 r. próbowano zrozumieć, jak platformy technologiczne były wykorzystywane do rozpowszechniania kłamstw, fałszerstw i dezinformacji w sposób, jaki był nam znany, i próbowano temu zapobiec. Ale ta chwila już minęła.

Wieloletnie wysiłki przedstawicieli republikanów, zmierzające do upolitycznienia tematu "dezinformacji", odniosły sukces. W amerykańskich kręgach technologicznych kwestia to już prawie odeszła do lamusa. A każdy, kto sugeruje, że tak jest - badacze, pracownicy naukowi, działy "zaufania i bezpieczeństwa" - wszyscy stanowią część "kompleksu przemysłowej cenzury".

Komisja Kongresu USA pod przewodnictwem republikanina Jima Jordana - przekonana, że big tech ucisza konserwatywną część opinii publicznej - weszła na wojenną ścieżkę. Organ wezwał do ujawnienia historii e-maili dziesiątek naukowców, czym zamroził sektor badań. Upadły całe wydziały uniwersyteckie, w tym Stanford Internet Observatory, którego jednostka ds. uczciwości wyborów pomagała analizie i wykrywaniu dezinformacji w 2020 roku.

Nawet FBI nie może komunikować się z firmami technologicznymi i ostrzegać ich przed nadchodzącym atakiem dezinformacji i zagranicznymi operacjami wpływu. To pokłosie pozwu dwóch prokuratorów generalnych, który dotarł aż do Sądu Najwyższego USA. Choć - jak donosi "The New York Times" - ostatnio po cichu wznowiono działania.

Wszystko to zapewniło idealne warunki dla platform - do kroku w tył. Twitter (obecnie X) zwolnił co najmniej połowę pracowników swojego działu ds. zaufania i bezpieczeństwa. Podobnie jak inne firmy technologiczne. Tysiące osób zatrudnionych wcześniej do wykrywania dezinformacji zostało zwolnionych przez Metę, TikTok, Snap i Discord.

Dosłownie w zeszłym tygodniu Facebook uśmiercił jedno ze swoich ostatnich narzędzi przejrzystości - CrowdTangle - które miało kluczowe znaczenie dla zrozumienia tego, co działo się w internecie przed i po wyborach w 2020 roku. Uczyniono to pomimo apeli badaczy i akademików - tylko dlatego, że było można.

W 2020 r. wysiłki te wydawały się żałosne, mizerne i nieadekwatne do skali zagrożenia. Natomiast teraz, kiedy je porzucono, technologiczne narzędzia stały się jeszcze bardziej niebezpieczne. W zeszłym tygodniu OpenAI piało o wykryciu irańskiej grupy, która wykorzystała ChatGPT do przeprowadzenia kampanii wpływu w związku z wyborami w USA. I może robiłoby to większe wrażenie, gdyby nie fakt, że ostatnia wiadomość od zespołu ds. zaufania i bezpieczeństwa tej firmy dotyczyła jego rozwiązania - co miało miejsce w maju po rezygnacji współzałożycieli.

Ale to, co zrobił Musk - nowy samozwańczy Lord Zamętu - to zerwanie maski. Pokazał, że nie musi już nawet udawać, że go to obchodzi. W świecie Muska zaufanie to nieufność, a bezpieczeństwo to cenzura. Jego celem jest chaos. I on nadchodzi.

Tekst przetłumaczony z "The Guardian" - www.theguardian.com

Autor: Carole Cadwalladr

Tłumaczenie: Nina Nowakowska

-----

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!