Rzeź wołyńska i krwawa niedziela. Mija 79. rocznica przerażającej zbrodni

Rzeź wołyńska była ludobójczą czystką etniczną, która pochłonęła ok. 100 tys. ofiar polskiego pochodzenia. Została dokonana przez ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w okresie od lutego 1943 r. do lutego 1945 r. Ofiarami brutalnych mordów byli głównie Polacy, a w dużo mniejszej skali Rosjanie, Żydzi, Ukraińcy, Ormianie, Czesi i przedstawiciele innych mniejszości zamieszkujących tereny województwa wołyńskiego.

Sprawcy zbrodni wołyńskiej to Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów - frakcja Stepana Bandery, podporządkowana jej Ukraińska Powstańcza Armia oraz ludność ukraińska uczestnicząca w mordach polskich sąsiadów. OUN-UPA nazywała swoje działania „antypolską akcją”. To określenie ukrywało zamiar, jakim było wymordowanie i wypędzenie Polaków.

Do grudnia 1942 r. następowały mordy na pojedynczych osobach i rodzinach polskich. Ofiarami byli głównie Polacy zatrudnieni w niemieckiej administracji rolnej i leśnej, a następnie ludność wiejska, głównie we wschodnich powiatach Wołynia. Pierwszy masowy mord na ludności polskiej został dokonany w nocy z 8 na 9 lutego 1943 r. w kolonii Parośla Pierwsza w powiecie sarneńskim. Oddział UPA zamordował tam 173 Polaków. Kolejne ludobójstwa miały miejsce w Lipnikach, a także Janowej Dolinie, gdzie w nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 r. ukraińscy nacjonaliści w brutalny sposób zabili około 600 osób.

Fala napadów rozpoczęta na wschodzie Wołynia przesuwała się systematycznie w kierunku zachodnim. Eksterminacja ludności polskiej przez UPA w maju i czerwcu 1943 r. rozszerzyła się na powiaty dubieński, łucki i zdołbunowski, a w lipcu 1943 r. objęła praktycznie wszystkie ziemie Wołynia.

Szczególne nasilenie zbrodni nastąpiło w lipcu 1943 r. Mordy niejednokrotnie miały miejsce w niedziele. Ukraińcy wykorzystywali fakt, że ludność polska gromadziła się podczas mszy w kościołach, więc często kościoły były otaczane, a wierni przed śmiercią niejednokrotnie torturowani w okrutny sposób.

11 lipca 1943 r. oddziały UPA rozpoczęły największą akcję ludobójczą w 150 miejscowościach w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim oraz łuckim. Zabójstw dokonywano z wielkim okrucieństwem. Palono żywcem, wrzucano do studni, używano siekier i wideł, torturowano ofiary przed śmiercią, a także gwałcono kobiety. Wsie i osady polskie ograbiono i spalono. Oprawcy nie mieli litości dla nikogo. Zabijali zarówno dorosłych, jak i dzieci. Obcych, ale i własnych krewnych.

Największych masakr podczas rzezi wołyńskiej dokonano w Woli Ostrowieckiej, gdzie zamordowanych zostało 628 osób, w kolonii Gaj - 600, Ostrówkach - 521, Kołodnie - 516.

W całej rzezi wołyńskiej zginęło 100 tys. z półtora miliona Polaków zamieszkujących te tereny. Kolejne 300-400 tys. osób zostało zmuszonych do ucieczki. Była ona jedną z najkrwawszych zbrodni na ludności cywilnej popełnionych w czasie drugiej wojny światowej.

Zbrodnia wołyńska spowodowała polski odwet, w wyniku którego zginęło ok. 10-12 tys. Ukraińców, w tym 3-5 tys. na Wołyniu i w Galicji Wschodniej.

Na pamiątkę ofiar rzezi wołyńskiej, w 2016 r. sejm uchwalił święto - Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Obchody ustanowiono na rocznicę „Krwawej niedzieli” w dniu 11 lipca. Święto czci pamięć nie tylko Polaków, ale i zamordowanych obywateli II RP innej narodowości, w tym Żydów, Ormian, czy Czechów.

Zobacz:

Plaga latających kleszczy. Co się stanie, jeśli cię ugryzą?

Omikron BA.5 jest bardziej niebezpieczny niż poprzednie wersje? Tych dwóch objawów nie wolno bagatelizować