"Porozumienie o utworzeniu WNP" zostało podpisane we wsi Wiskule w białoruskiej części Puszczy Białowieskiej przez ówczesnych przywódców Białorusi, Rosji i Ukrainy - Stanisława Szuszkiewicza, Borysa Jelcyna i Leonida Krawczuka. Po dwóch tygodniach na mocy protokołu z Ałma Aty do organizacji przystąpiło kolejnych osiem republik rozwiązanego ZSRR: Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Turkmenistan, Uzbekistan, Tadżykistan, Armenia i Azerbejdżan. Od obalenia rządu Zwiada Gamsachurdi w 1993 roku, przez kilkanaście lat do WNP należała również Gruzja. Od 2009 roku Wspólnotę tworzy 11 państw. Z krajów byłego ZSRR trzy republiki nadbałtyckie - Litwa, Łotwa i Estonia nie wstąpiły do WNP, ze względu na swoje członkostwo w NATO oraz Unii Europejskiej. Głównymi przyczynami rozpadu ZSRR były: głęboki kryzys społeczno - gospodarczy, tocząca się bez szans na zwycięstwo wojna afgańska, przegrany wyścig zbrojeń, tak zwane wojny gwiezdne, oraz korupcja władzy. Związek Radziecki istniał od 30 grudnia 1922 do 25 grudnia 1991 roku. Obecnie Wspólnota Niepodległych Państw to regionalne ugrupowanie integracyjne, nie odgrywające większej roli na arenie międzynarodowej. Zajmuje się między innymi współpracą polityczną, gospodarczą i problemami bezpieczeństwa międzynarodowego. WNP powstała jako alternatywa ustrojowa dla byłych republik ZSRR, pragnących uniezależnić się od radzieckiego zwierzchnictwa bez narażenia się na zarzut separatyzmu i idących za tym potencjalnych konsekwencji. Celem WNP jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw - wyłączone są z niej jedynie kwestie obronne, uregulowane odrębnym traktatem taszkenckim z maja 1992 roku, stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnego systemu komunikacyjnego, jak również ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczanie przestępczości. Kwestie te reguluje deklaracja ałmacka oraz statut organizacji z 1993 roku. WNP jest typową organizacją międzyrządową, brak w niej organów ponadnarodowych. Integracja wojskowa Współnoty bazuje głównie na Traktacie o bezpieczeństwie zbiorowym z Taszkentu. Układ podpisało sześć państw : Rosja, Armenia, Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan i Kazachstan. W grudniu 1993 roku do Układu dołączyła Białoruś, Gruzja i Azerbejdżan. Dwa ostanie państwa wraz z Uzbekistanem wystąpiły z porozumienia w 1999 roku. Uzbekistan powrócił do WNP w 2006 roku. W 1999 roku zawarto Protokół o przedłużeniu Układu o bezpieczeństwie zbiorowym. Jego sygnatariuszami znów zostało tylko sześć państw WNP: Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Rosja i Tadżykistan. W związku z niespełnieniem przez WNP wszystkich oczekiwań, stworzono szereg organizacji alternatywnych, skupiających część byłych republik radzieckich, w tym: Euroazjatycką Wspólnotę Gospodarczą, Organizację Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym i Organizację Współpracy Środkowoazjatyckiej, co negatywnie wpłynęło na spoistość Wspólnoty. - 20 lat po rozwiązaniu ZSRR obserwujemy wyraźne próby rekonstrukcji imperium przez Rosję - uważa dyrektor Studium Europy Wschodniej Jan Malicki. Jego zdaniem dzisiejsza Rosja Władimira Putina w sposób oczywisty wróciła na tory neoimperialne i odbudowuje swoją pozycję w regionie. Ekspert zaznacza, że oczywistym założeniem polityki Rosji jest gromadzenie wokół siebie krajów byłego ZSRR - przede wszystkim ze Wspólnoty Niepodległych Państw. Jeszcze mocniejszym elementem odbudowy imperium jest budowana przez Rosję unia gospodarcza z Kazachstanem i Białorusią. Ponowne budowanie pozycji imperium przez Rosję, na gruzach ZSRR, zdaniem Malickiego było rzeczą nieuniknioną. Żeby tak się nie stało, w Rosji musiałyby zajść poważne zmiany. Ekspert zaznacza, że nie doszłoby do rosyjskiej polityki neoimperialnej, gdyby w państwie zaszły rzeczywiste zmiany demokratyczne na wzór zachodnich liberalnych demokracji. Jan Malicki wyjaśnia, że część nowych, niepodległych po rozpadzie Związku Radzieckiego, państw okazała się za słaba, aby wyrwać się z orbity rosyjskiej. Jak dodaje, udało się to kilku krajom: przede wszystkim państwom nadbałtyckim związanym z zachodem poprzez UE i NATO. Jan Malicki jest zdania, że Ukraina jest jedynym krajem dostatecznie samodzielnym gospodarczo, żeby dawać sobie radę bez Rosji. Ekspert wskazuje również na Gruzję, która kategorycznie odmawia uczestnictwa w reintegracji z Rosją. Związek Radziecki istniał od 30 grudnia 1922. Porozumienie o utworzeniu WNP" zostało podpisane we wsi Wiskule w białoruskiej części Puszczy Białowieskiej przez ówczesnych przywódców Białorusi, Rosji i Ukrainy - Stanisława Szuszkiewicza, Borysa Jelcyna i Leonida Krawczuka.