Propagandyści obu stron

Dlaczego nikt nikomu nie wierzy? Przede wszystkim dlatego, że duża część społeczeństwa, albo jak mawiają politycy - elektoratu, zaakceptowała sytuację, w której informacja jest zastępowana propagandą.

"Trudno, oni tak muszą mówić, żeby tamci nie wygrali". Ten mentalny współudział w propagandowym systemie władzy, akceptacja go, daje fatalny efekt podczas powodzi. Trudno odróżnić, co jest informacją, a co działaniem obliczonym na efekt polityczny. W tej sytuacji rodzą się niestworzone historie. Niestety, dotyczą także liczby ofiar powodzi.

Donald Tusk te rozmaite plotki uznaje, przynajmniej deklaratywnie (bo przecież nie wiemy, co jest jego autentyczną opinią, a co propagandą), za wrogą dezinformację rozsiewaną przez połączone siły putinowskich agentów i zdeprawowanych sług Kaczyńskiego. Nie. Tak się zawsze dzieje przy kataklizmach. A napędza to zła polityka informacyjna.

Swoją drogą, warto przypomnieć premierowi Tuskowi grę z jego strony rozmaitymi kryzysami. Zresztą ostatnio sam dał przykład modelowej dezinformacji, mówiąc o kilkuset tysiącach wiz przyznanych w czasach rządów PiS obywatelom Afryki i Azji, "także za łapówki".

Premier niestety nie raczył poinformować, jaka jest liczba tych wiz przyznanych ze złamaniem prawa - a wszystko wskazuje, że mowa jest o kilkudziesięciu, być może kilkuset przypadkach, a więc nie więcej niż promilu - na tym poziomie korupcji w ogóle nie da się uniknąć. Zapomniał również, że do groźnych Afrykańczyków i Azjatów zaliczył choćby turystów, biznesmenów, pracowników kontraktowych, którzy tu przyjeżdżali i wyjeżdżali. Robił to, by odciągnąć uwagę społeczną od problemów z akcją powodziową.

Za plotki w sprawie liczby ofiar odpowiadają nie obce agentury i nie podstępni wrogowie, a po pierwsze sam kataklizm, po drugie - fatalny sposób informowania przez rząd, po trzecie - świat, w którym żyjemy, czyli media społecznościowe i powszechne fake newsy. Zamiast informacji mamy nieustanną propagandę. Mocno różni się to od tego, co widzieliśmy w przypadku pandemii, gdzie jednak, oprócz obecnej i wtedy propagandy, każdego dnia mieliśmy informację o liczbie ofiar śmiertelnych, zakażeniach, szczepieniach.

Liczba ofiar podawana w oficjalnych komunikatach nie zmieniła się od tygodnia i jestem skłonny wierzyć, że jest ona zbliżona do prawdziwej. Każda śmierć to tragedia, ale póki co, nie jest ona wysoka i oby taka pozostała. Z tej informacji należy rozliczać rząd, gdy woda opadnie. Jeśli okaże się, że tych ofiar było dużo więcej, to będzie oznaczać, że służby i rząd okłamywały nas w tak ważnej sprawie.

Dziś brak wiary w ten komunikaty wynika w dużym stopniu z inwazyjnej propagandy w innych powodziowych sprawach. Groźnych min premiera na sztabie powodziowym, ustawek z wizytacjami zalanych budynków i "zupy ze słoika od Gosi".

Jest jednak i druga strona medalu. To media i politycy powtarzający plotki, oparte na bardzo mało wiarygodnych źródłach o powodziowej hekatombie. Nie jest to strategia ani mądra, ani przyzwoita, bo przecież wydawałoby się, że gdy opadnie woda i zacznie się liczenie na poważnie, to po prostu się oni skompromitują. Technicznie nie da się ukryć różnicy pomiędzy kilkoma ofiarami a setkami.

Jedni i drudzy zakładają, że liczy się tu i teraz, także w obszarze propagandy. Pobudzone, podtrzymane emocje nie będą weryfikować faktów, a będą szukać nowych, kolejnych plotek, by się nimi żywić. Nikt w Polsce nie opanował wykorzystywania tego mechanizmu tak sprawnie, jak Donald Tusk, a jego przeciwnicy najwyraźniej chcą się od niego tego uczyć.

Pytanie, czy jednak spora część elektoratu w pewnym momencie nie będzie miała tego dosyć. I czy w ogóle do czegoś potrzebni nam rządzący i kandydaci na rządzących, jeśli jedynym motywem ich działania jest władza dla władzy i pieniędzy podtrzymywana wyłącznie propagandą. Nawet w sytuacji, gdy ewidentnie powinniśmy przede wszystkim wiedzieć, co się dzieje.

Wiktor Świetlik