List intencyjny w sprawie przekazania Polsce obrazu "Krwawa Niedziela. 1905" W. Kossaka został podpisany we wtorek w Muzeum Narodowym we Wrocławiu przez marszałka dolnośląskiego Rafała Jurkowlańca oraz Sergija Larina, przewodniczącego Kirowogradzkiej Administracji Obwodowej. Na mocy porozumienia dzieło wybitnego malarza zostanie nieodpłatnie przekazane stronie polskiej w 2012 r. na 12 miesięcy. W tym czasie podziwiać je będą mogli zwiedzający Zamek Książ, Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, Muzeum Miedzi w Legnicy oraz Muzeum Narodowe we Wrocławiu. "Krwawa Niedziela. 1905" powstała w 1905 r. w Wiedniu i jest jednym z najlepszych, a zarazem największych, dzieł polskiego malarza. Jego wymiary to 3,85 x 8 m. Obraz Kossaka uwiecznia styczniowe wydarzenia z 1905 r., kiedy to wojska carskie zmasakrowały demonstrację robotniczą przed Pałacem Zimowym w Petersburgu. Przez lata dzieło Kossaka wystawiane było w największych galeriach w Europie i za oceanem. W 1917 r. zostało sprzedane polskiemu kupcowi, Kazimierzowi Dziewickiemu, i na stałe trafiło do zbiorów warszawskiej Zachęty. "Krwawa Niedziela. 1905" do 1939 r. była jeszcze kilkakrotnie wystawiana i przyniosła polskiemu malarzowi zasłużone uznanie. W czasie wojny obraz przechowywany był w podziemiach Zachęty i przetrwał w nich w stanie nienaruszonym. Po wojnie obraz zniknął i dopiero w latach 70. odkryto, iż w 1947 r. podarowany został przez Bieruta Stalinowi z okazji 30. rocznicy rewolucji październikowej. Jak tłumaczyła we wtorek Dagmara Turek-Samół, rzeczniczka prasowa marszałka dolnośląskiego, przez wiele lat polskim badaczom nie udawało się odnalezienie obrazu. - Dokładny los dzieła Kossaka był nieznany aż do lat 90., kiedy to wreszcie udało się ustalić, że obraz jest w posiadaniu muzeum w Kirowogradzie na Ukrainie i znajduje się na liście ukraińskich zasobów dzieł sztuki - mówiła rzeczniczka. Dodała, że dziś, po ponad sześćdziesięciu latach od przekazania obrazu stronie radzieckiej, dzięki kontaktom Dolnego Śląska z Obwodem Kirowogradzkim pojawiła się realna szansa na zaprezentowanie "Krwawej Niedzieli.1905" na Dolnym Śląsku. Najprawdopodobniej obraz "przyjedzie" do Polski w połowie 2012 roku.