Wybory sprzed 20 lat były w zasadzie plebiscytem "za czy przeciw PRL". Zwolennicy pierwszej z dróg mogli opowiedzieć się za ówczesną koalicją rządzącą, w której skład oprócz członków Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, wchodzili też ludzie Stronnictwa Demokratycznego i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Drudzy, marzący o przemianach, mogli postawić na ludzi z drużyny Lecha Wałęsy. Wybór do Sejmu nie był jednak do końca wolny. Zgodnie z tym, co ustalono podczas obrad Okrągłego Stołu, mandaty rozdzielono według pewnego parytetu. I tak o 60 proc. miejsc w Sejmie (276 posłów) mogli ubiegać się członkowie PZPR, ZSL i SD, 5 proc. miejsc (23 mandaty) dano do podziału kandydatom, którzy byli członkami PRL-owskich stowarzyszeń, natomiast tylko o 35 proc. mandatów (czyli o 161 miejsc) mogli walczyć kandydaci bezpartyjni. Olbrzymi sukces KO "Solidarność" Region byłego województwa wałbrzyskiego podzielono 4 czerwca 1989 roku na dwa okręgi - wałbrzyski (nr 100) i świdnicki nr 101. W wyborach do Senatu (całkowicie wolnych), izby, którą przywrócono po czasach PRL, gigantyczny sukces odnieśli ludzie demokratycznej opozycji startujący wówczas pod szyldem Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". Pierwszymi "wolnymi" senatorami z naszego regionu w powojennej Polsce zostali Mieczysław Tarnowski (górnik z kopalni "Wałbrzych") oraz Włodzimierz Bojarski. Na Tarnowskiego oddano ponad 172 tys. głosów, na Bojarskiego jeszcze więcej, bo ponad 186 tys. Dla porównania, legitymującego się jednym z lepszych wyników w koalicji rządzącej, kandydata PZPR Ryszarda Najsznerskiego (dyrektor kopalni w Nowej Rudzie), poparło zaledwie niecałe 16 tys. wyborców. Ciekawe, że o mandat ubiegali się również między innymi Andrzej Małaszowski, znany wałbrzyski epidemiolog oraz Kazimierz Sroka, nieżyjący już były sekretarz powiatu. Wielki sukces odnieśli także ludzie KO "Solidarność" ubiegający się o mandaty posłów. Trzech z nich w cuglach wygrało starcie z PRL-owską koalicją. To Marian Kowal (dostał ponad 110 tys. głosów), Jan Lityński (jego poparło ponad 105 tys. wyborców) i Stanisław Tomkiewicz (na niego głosowało prawie 97 tys. osób). Członkowie PZPR, SD i ZSL o to, by mogli zasiadać w poselskich ławach musieli walczyć w dogrywce, która odbyła się 18 czerwca. Z tej potyczki górą wyszło sześcioro kandydatów, którzy skorzystali na wcześniej wspomnianych parytetach. To Janusz Szymborski (organizował Szpitalna Matką i Dzieckiem w Wałbrzychu, Bogumił Zych, Krzysztof Komornicki i Roman Norbert (wszyscy PZPR), a także Ryszard Jastrzębski (ZSL, rolnik ze wsi Wilcza) i Anna Dynowska (SD, pracownica Okręgowej Komisji Arbitrażowej w Dzierżoniowie). Parlamentarzyści, których wybraliśmy w regionie wałbrzyskim 4 czerwca 1989 roku Senatorowie Włodzimierz Bojarski (KO "Solidarność") Mieczysław Tarnowski (KO "Solidarność") Posłowie Jan Lityński (KO "Solidarność") Marian Kowal (KO "Solidarność") Stanisław Tomkiewicz (KO "Solidarność") Janusz Szymborski (PZPR) Bogumił Zych (PZPR) Krzysztof Komornicki (PZPR) Roman Norbert (PZPR) Ryszard Jastrzębski (ZSL) Anna Dynowska (SD) Tomasz Piasecki piasecki@nww.pl