Wiek emerytalny w Polsce. Co musisz wiedzieć o przejściu na emeryturę?
Wiek emerytalny w Polsce zmieniał się na przestrzeni lat i wiele wskazuje na to, że kolejne wybory oraz kampanie wyborcze będą obfitować w dyskusje, czy należy go podnieść, czy obniżyć. My sprawdzamy, jakie są inne opcje oraz odpowiadamy, co zrobić, aby wcześniej zakończyć zawodową karierę. Podpowiadamy również, jak podwyższyć swoją emeryturę oraz ile wynosi obecnie, a o ile może wzrosnąć w przyszłym roku.
Spis treści:
W jakim wieku przechodzi się na emeryturę w Polsce?
Wiek emerytalny w Polsce definiowany jest na podstawie płci, dlatego moment końca kariery zawodowej przebiega inaczej dla kobiet i mężczyzn. Od 1 października 2017 roku wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dlatego też emerytura zostanie przyznana od miesiąca, w którym złożony wniosek jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym osoba osiągnie powszechny wiek emerytalny.
Wiek emerytalny w Polsce zróżnicowany jest także w zależności od warunków zatrudnienia lub zatrudnienia w szczególnym charakterze. Dlatego obok powszechnego wieku emerytalnego obowiązuje również niższy wiek emerytalny. Ten dedykowany jest dla osób, które pracują w ciężkich lub niebezpiecznych warunkach. Wtedy wiek emerytalny może zostać obniżony od 5 do 15 lat.
Jak obniżyć swój wiek emerytalny? Wcześniejsza emerytura
Możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę dotyczy osób, których czas pracy w szczególnych warunkach albo w szczególnym charakterze wynosi 15 lat dla kobiet do osiągnięcia przez nie 55 lat oraz 15 lat dla mężczyzn do osiągnięcia przez nich 60 lat. Trzeba jednak nadmienić, że odpowiedni staż pracy jest różny dla poszczególnych grup zawodowych. A te uprawnione do wcześniejszej emerytury to:
- służby mundurowe, czyli wojskowi, policjanci, strażnicy graniczni i więzienni, strażacy, pracownicy służby specjalnych oraz więziennictwa;
- górnicy i hutnicy;
- ratownicy górscy;
- dziennikarze;
- rodzic opiekujący się dzieckiem wymagającym stałej opieki.
Wskutek reformy emerytalnej z 1999 roku na wcześniejszą emeryturę nie mogą przechodzić nauczyciele. Jednak do sejmu właśnie trafił rządowy projekt nowelizacji Karty Nauczyciela, który może ponownie umożliwić nauczycielom szybsze zakończenie zawodowej kariery.
Jakie warunki spełnić, aby uzyskać emeryturę?
Dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. prawo do emerytury uzależnione jest od ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, o którym wspomnieliśmy wcześniej. To jeden z warunków. Drugi to udowodnienia jakiegokolwiek okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniu emerytalnemu.
Jakie warunki spełnić, aby uzyskać emeryturę? Dla osoby opłacającej składki na własne ubezpieczenie wymagane jest opłacenie co najmniej jednej składki. Dla ustalenia prawa do emerytury na nowych zasadach nie ma znaczenia długość przebytych okresów składkowych i nieskładkowych, czyli staż pracy.
Jak podwyższyć swoją emeryturę?
Jak zwiększyć wysokość swojej emerytury? Możliwości jest kilka i choć na pewno nie wszystkich zadowolą, warto przemyśleć na przykład opóźnienie zakończenia kariery. Nie jest tajemnicą, że najwyższe emerytury w Polsce otrzymują ci, którzy odkładają moment emerytury. ZUS podaje, że odłożenie decyzji o przejściu na nią o rok może zwiększyć przyszłe świadczenie nawet o 10-15 proc.
Wysokość emerytury może być inna, jeśli jesteśmy świadomi swoich praw. Tak jest w przypadku przeliczenia swojej emerytury na nowo. To opłaca się z perspektywy kobiet, które należały do OFE i nabyły prawo do emerytury z FUS przed 1 października 2017 r. Dla poszczególnych osób po przeliczeniu emerytura może być wyższa o kilkaset złotych miesięcznie.
Kolejny sposób na zwiększenie emerytury, to... podjęcie pracy zarobkowej. Choć nie po to przechodzimy na emeryturę, by pracować, to równoległa praca zwiększa świadczenie. Co zrozumiałe, wpływ ma na to fakt, że od uzyskiwanych przychodów naliczane i odprowadzane do ZUS są składki.
Jak zwiększyć wysokość swojej emerytury? Niezwykle istotny czynnik to miesiąc zakończenia kariery zawodowej. W 2023 roku najkorzystniejszym miesiącem jest lipiec. Związane jest to z waloryzacją roczną oraz kwartalną. Zanim zdecydujemy się na przejście na emeryturę, warto skorzystać z podpowiedzi konsultanta ZUS.
Jak podwyższyć swoją emeryturę? Trzeba analizować dostępne dodatki. Jednym z nich jest dodatek pielęgnacyjny. Przyznawany jest z urzędu wszystkim osobom, które ukończyły 75. rok życia, dlatego tutaj nie trzeba się o nic starać. Obecnie wynosi 294,39 zł. Dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przewidziano świadczenie uzupełniające w wysokości 500 zł.
Ile obecnie wynosi emerytura w Polsce?
Wysokość emerytury, jak wspomnieliśmy, to składowa wielu czynników jak staż pracy czy zarobki. Niemniej obecnie, po waloryzacji w marcu 2023 roku wysokość minimalnej emerytury to 1588,44 zł, co daje kwotę netto równą 1445,48 zł netto. Poziom corocznej waloryzacji emerytur zależy od inflacji oraz przeciętnego wynagrodzenia.
Plany rządu zakładają, że wskaźnik waloryzacja emerytur w 2024 roku wyniesie 1,12. To oznacza, że w od marca 2024 roku ta minimalna powinna wynosić około 1778,44 zł brutto. To oznaczałoby wzrost w porównaniu z obecnym świadczeniem o 190 zł.
Co zrobić, gdy osiągnę wiek emerytalny? Dokumenty i wnioski
Przejście na emeryturę oznacza kilka obowiązków. Samo osiągnięcie ustawowego wieku nie wystarczy, by móc zapomnieć o pracy i cieszyć się jesienią życia. Co zrobić, gdy osiągnę wiek emerytalny? O chęci zakończenia kariery i pobierania świadczenia trzeba poinformować pracodawcę oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Formularz wypowiedzenia dla pracodawcy w związku z przejściem na emeryturę nie różni się znacznie od zwykłego wypowiedzenia. Obok danych osobowych koniecznie musi zawierać informację na temat dokładnego terminu okresu wypowiedzenia i zakończenia umowy. Jak złożyć wniosek o emeryturę do ZUS? Jak zwykle mamy trzy możliwości:
- osobiście lub przez pełnomocnika w wybranej placówce ZUS lub KRUS;
- listownie;
- online za pośrednictwem platformy PUE ZUS lub ePUAP.
Osoby, które starają się o emeryturę, muszą dostarczyć do ZUS także dokumenty potwierdzające przebyty czas zatrudnienia i wysokość wynagrodzeń. Decyzja w sprawie emerytury powinna być wydana w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.
CZYTAJ TAKŻE:
