"Osiągały ponad 10 m długości i mogły ważyć nawet kilkadziesiąt ton. Miały potężne, wielkie czaszki uzbrojone w masywne szczęki najeżone wielkimi, ostrymi zębami. Ich kończyny były w postaci płetw" - opowiada w rozmowie z PAP dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. To własnie jego zespół odkrył we wsi Krzyżanowice koło Iłży doskonale zachowane skamieniałości wielkich gadów morskich z ery dinozaurów. Swoje ustalenia opublikował wspólnie z dr. hab. Błażejem Błażejowskim z Instytutu Paleobiologii PAN w "Proceedings of the Geologists' Association"."Pliozaury to prawdziwe jurajskie superdrapieżniki. Odnalezione szczęki i zęby tych gadów świadczą o tym, że były to największe drapieżniki, jakie kiedykolwiek żyły na terenie Polski" - informuje Polska Akademia Nauk. Unikat w skali świata Odkrycia w postaci szczątków jurajskich pliozaurów są bardzo rzadkie. "W Europie odkryto je do tej pory w zaledwie kilku krajach, ale jeszcze nigdy w Polsce" - podkreśla dr Tyborowski. Oprócz kości pliozaurów paleontolodzy odkryli też kilka innych gatunków zwierząt z tej samej epoki. Są tam też plezjozaury (długoszyi kuzyni pliozaurów), żółwie czy przodkowie współczesnych krokodyli - te z Krzyżanowic osiągały nawet 6 metrów długości. W sumie naliczono kilkaset szczątków kostnych. W ocenie naukowca takie nagromadzenie skamieniałości zwierząt jurajskich jest również unikatowe w skali świata. Obszar Gór Świętokrzyskich był tropikalnym archipelagiem W erze dinozaurów obszar Gór Świętokrzyskich był archipelagiem tropikalnych wysp. Były tam też ciepłe laguny i płytkie zbiorniki morskie. "Właśnie w takim środowisku żyły odkryte przez nas morskie gady" - opowiada naukowiec. "Żółwie morskie odżywiały się dużymi ślimakami, natomiast same padały ofiarą wielkich krokodyli. Wiemy o tym, ponieważ na pancerzach żółwi znaleźliśmy ślady zębów, które należą właśnie do tych gadów. Natomiast potężne pliozaury polowały na wszystkie zwierzęta, których skamieniałości odkryliśmy na tym stanowisku" - wylicza paleontolog. Na szczycie łańcucha pokarmowego stały pliozaury - prawdziwe jurajskie superdrapieżniki. Odnalezione szczęki i zęby tych gadów świadczą o tym, że były to największe drapieżniki jakie kiedykolwiek żyły na terenie Polski!Naukowcy podkreślają, że badania nowo odkrytego skupiska skamieniałych szczątków zwierząt jurajskich w Krzyżanowicach dopiero się rozpoczynają.