Nietypowa lista. Każdy turysta powinien zapoznać się z nią przed podróżą

Światowa organizacjaUNESCOdba nie tylko o najważniejsze obiekty cywilizacji i przyrody, ale także o tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie, rzemiosło, muzykę, czy nietypowe rytuały. To dzięki nim tworzy się społeczna tożsamość i unikalne różnice kulturowe.

Z tego względu powstała lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Co możemy na niej odnaleźć?

Jednym z nienamacalnych dziedzictw kulturowych jest nietypowy język, którego nie zobaczysz nawet na papierze w formie pisanej - jest to przekazywany pokoleniowo język "Silbo Gomero", czyli język gwizdów występujący tylko na kanaryjskiej wyspie La Gomera.

Usłyszysz go wśród górzystych terenów wyspy, czyli w samym sercu jego narodzin. Gwizdy naśladują strukturę języka hiszpańskiegotak, aby komunikat został przekazany w ciężkich górskich warunkach nawet na odległość kilku kilometrów. Co ciekawe, mieszkańcy La Gomery sami mocno pielęgnują swoją tożsamość kulturową, a tego wyjątkowego języka uczą się dzieci w szkole.

Muzykę, która jest nie tylko formą rozrywki, ale ma też wyrażać emocje, zdecydowanie dużo łatwiej poczuć. Szczególnie tę, która skupia się na smutku, melancholii i tęsknocie. Taka jest właśnie tradycyjna muzyka portugalska Fado, która narodziła się w dziewiętnastowiecznej Lizbonie.

Szybko poruszyła serca Portugalczyków i przeniknęła do ludowej kultury. Odwiedzając stolicę kraju, Lizbonę, nie sposób ominąć koncert tradycyjnej muzyki. Lepiej jednak poszukać trochę głębiej i odwiedzić kameralne casas de fado. Niesamowite wrażenia gwarantowane.

Czy bagietka może być dziełem sztuki? Okazuje się, że poniekąd - tak, jeśli wykorzystasz do jej wypieku tradycyjną recepturę. Od 2022 roku to właśnie bagietka jest uznawana za symbol francuskiej tożsamości narodowej. Mimo że można ją zobaczyć, to tak naprawdę za dziedzictwo kulturowe uznawana jest autentyczna receptura przekazywana z pokolenia na pokolenie.

Jaką bagietkę można więc nazwać francuską? Musi być ona wykonana jedynie z czterech składników: dobrej jakości mąki pszennej, wody, drożdży i soli, a fermentacja ciasta powinna wynosić od 15 do 20 godzin. Oczywiście wszelkie sztuczne dodatki i konserwanty są w wypieku tradycyjnej bagietki zakazane.

Jak dużo można opowiedzieć przez taniec? Wiedzą to na pewno mieszkańcy Hawajów, którzy przez formę artystycznej ekspresji opowiadają o kulturze swojego społeczeństwa.

Nieodłącznym elementem hawajskiego tańca hula, bo o nim właśnie mowa, jest muzyka mele, a każdy ruch sceniczny ma swoją symbolikę. Tę z kolei nie sposób odczytać na pierwszy rzut oka.

Ludność hawajska od wieków przekazuje kolejnym pokoleniom technikę, symbolikę, ekspresję i znaczenie tańca poprzez opowieści i praktykę. W XIX wieku taniec hula został zakazany przez chrześcijańskich duchownych, którzy uznali go za wytwór pogański.

W kolejnym wieku taniec wrócił ze zdwojoną siłą, ponieważ został rozwinięty przez zachodnie wpływy. Do hawajskiej kultury dołączyły instrumenty strunowe i nadały nowego wymiaru.

Sztuka warzenia sake to japońska metoda przygotowywania tradycyjnego napoju alkoholowego produkowanego z tradycyjnego ryżu, wody, drożdży i koji - specjalnej kultury pleśni z ryżu, która jest w Japonii uznawana za narodowy mikroorganizm.

Sake jest wśród Japończyków na tyle istotne, że odgrywa dużą rolę w życiu codziennym, ale też ma spore znaczenie podczas rytuałów religijnych. To właśnie związek sake z życiem duchowym miał największy wpływ na uznanie napoju za dziedzictwo kulturowe Japonii.

Wytworzenie sake wymaga precyzji i wiedzy na temat fermentacji, a więc za tradycyjne warzenie trunku biorą się przede wszystkim Japończycy, którym receptury zostały przekazane pokoleniowo.

Opowiadanie bajek może być nie lada sztuką - szczególnie wśród mieszkańców Zachodniej Afryki, gdzie mistrzami w opowiadaniu bajek są grioci, czyli tradycyjni afrykańscy bardowie, którzy pełnią istotną rolę społeczną.

Poprzez muzykę przekazują legendy i historie na temat wydarzeń z przeszłości. Ich bajki mogą mieć też formę moralizatorską.

Grioci utrwalają w nich tradycje i normy społeczne, czy wartości religijne. Sami nazywają siebie wojownikami, którzy walczą, ale bez przemocy - w celu zachowania tożsamości kulturowej swoich ludów.

Napój yerba mate staje się coraz bardziej popularny i stanowi alternatywę np. dla kawy - także w Europie. Swoje korzenie ma jednak dużo dalej. Został spopularyzowany w Paragwaju i nierozerwalnie związany jest z kulturą Ameryki Południowej.

Dla mieszkańców takich krajów jak Argentyna, Urugwaj, Paragwaj czy południowej Brazylii to nie jest zwykły napój o działaniu pobudzającym. To także symbol przyjaźni, gościnności i wspólnoty.

Yerba mate przekazywane jest między sobą z rąk do rąk w specjalnej tykwie, a pita jest przez metalową rurkę zwaną bombillą. To właśnie ten element międzyludzki sprawił, że tradycja picia mate trafiła na światową listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.

A raczej: dzisiaj w Krakowie. Polska również może poszczycić się swoim niematerialnym dziedzictwem kulturowym na światowej liście UNESCO.

W 2018 roku została tam wpisana tradycja tworzenia szopek bożonarodzeniowych, tzw. szopkarstwo, które możemy podziwiać w Krakowie na corocznym konkursie na najpiękniejszą szopkę.

Szopkarstwo krakowskie łączy sceny narodzin Jezusa z elementami krakowskiej kultury. W bogato zdobionych szopkach pojawiają się na przykład Sukiennice lub Wawel. Granicą w tworzeniu szopki jest tylko wyobraźnia artystów, jednak trzymają się oni lokalnej tradycji, folkloru, historii, przeplatając ją religią chrześcijańską.

Nie każde dziedzictwo musi być namacalne. O bogactwie i różnorodności kultur mogą przypominać nie tylko budowle, ale też tradycje, historyczne zwyczaje i symbole. Niektóre z nich pod wpływem rozwoju cywilizacji z roku na rok coraz bardziej zanikają. Dlatego tak ważne jest, by chronić te nietypowe elementy narodów, lokalnych ludności i mniejszych społeczeństw. Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO wspiera najważniejsze tradycje, nie pozwalając im popaść w zapomnienie.

-----

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!