Ustanowiona przez Parlament Europejski w 1988 r. Nagroda im. Sacharowa na rzecz Wolności Myśli przyznawana jest każdego roku wybitnym ludziom walczącym o prawa człowieka na całym świecie. W zeszłym roku jej laureatem został saudyjski pisarz i bloger Raif Badawi. Kandydatów mogą zgłaszać grupy polityczne Parlamentu Europejskiego lub przynajmniej czterdziestu posłów do PE. Komisje: Spraw Zagranicznych i Rozwoju wybierają trzech finalistów, a Konferencja Przewodniczących decyduje kto otrzyma nagrodę. Nominowani w 2016 roku Can Dündar, dziennikarz i były redaktor naczelny dziennika "Cumhuriyet", został aresztowany w listopadzie 2015 roku po tym, jak jego gazeta opublikowała materiał dowodzący, że turecki wywiad przemycał broń dla rebeliantów w Syrii. Skazany na 5 lat i 10 miesięcy więzienia "za ujawnienie tajemnic państwowych" (od wyroku złożył apelację) przeżył próbę zabójstwa. Obecnie żyje na wygnaniu. Do nagrody został nominowany przez grupy: Zielonych/EFA, EFDD i GUE/NGL. Dla posłanki Marie-Christine Vergiat Dündar jest "symbolem obrony wolności prasy w Turcji". Posłanka Ska Keller nazwała Dündara "żyjącym symbolem wolności myśli", a poseł Fabio Massimo Castaldo przypomniał, że w Turcji aresztowano także innych dziennikarzy i zamknięto portale internetowe. "Przyznając nagrodę Dündarowi, rozszerzamy ją także na tych, którzy przejawiają podobną odwagę" - przekonywał poseł. Mustafa Dżemilew to radziecki dysydent, były przewodniczący Medżlisu Tatarów Krymskich (parlamentu), deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy. O prawa człowieka i mniejszości walczy od ponad 50 lat. Miał 6 miesięcy, kiedy jego rodzina została deportowana do środkowej Azji wraz ze wszystkimi Tatarami krymskimi. Po aneksji Krymu przez Rosję otrzymał zakaz wjazdu na terytorium Krymu. Nominowany przez grupy EPL i EKR. Poseł Jacek Saryusz-Wolski podkreślił "nieustającą walkę Mustafy Dżemilewa o wolność i prawa człowieka". Tunne Kelam dodał, że Dżemilew jest "człowiekiem, który występuje nie tylko w obronie praw Tatarów krymskich, ale i praw Ukraińców". Charles Tannock przypomniał, że Dżemilew, podobnie jak Sacharow, jest sowieckim dysydentem i większość życia spędził walcząc z tyranią i komunistyczną opresją. Jazydki, które przetrwały niewolę seksualną w rękach dżihadystów Państwa Islamskiego Nadia Murad Basee i Lamiya Aji Bashar oraz inne kobiety, które padły ofiarą seksualnej przemocy ze strony Państwa Islamskiego. Nominowane pochodzą z Kocho, wioski położonej niedaleko Sinjar w Iraku, zaatakowanej przez Państwo Islamskie latem 2014 roku. Wraz z tysiącami jazydzkich dziewcząt i kobiet zostały uprowadzone przez dżihadystów i zostały niewolnicami seksualnymi. Nadia Murad Basee i Lamiya Aji Bashar zostały nominowane przez grupy S&D i ALDE."Te dwie kobiety są godne podziwu, młode i odważne. Symbolizują to, co najlepsze w duchu Europy i świata" - mówiła posłanka Beatriz Becerra Basterrechea. Zdaniem posła Josef Weidenholzera, nominacja jest "hołdem dla kobiet i dziewcząt, które są pierwszymi ofiarami w przypadku konfliktu, oraz dla wszystkich mniejszości religijnych, które padły ofiarą ludobójstwa". Ilham Tohti jest działaczem na rzecz praw człowieka i obrońcą praw mniejszości ujgurskiej w Chinach. Postawiono mu zarzut "separatyzmu" za współautorstwo strony "Uyghur Online", która miała służyć promowaniu zrozumienia między Ujgurami i Hanami. Po procesie został skazany na dożywocie. Nominowany przez posła Ilhana Kyuchyuka i grupę 42 posłów. "Tohit jest wolnomyślicielem, który wierzy w prawa człowieka, rządy prawa i pokojowe współistnienie grup etnicznych i w demokratyczną przyszłość Chin" - wyjaśniał poseł Kyuchyuk. 11 października komisje: Spraw Zagranicznych i Rozwoju Parlamentu Europejskiego wybiorą trzech finalistów, a 27 października Konferencja Przewodniczących wybierze laureata Nagrody.