Program edukacji ekologicznej Miasta Krakowa został pomyślany jako wysokoenergetyczna pigułka wiedzy z zakresu ochrony powietrza i działań przyjaznych środowisku dla stu uczennic i uczniów z krakowskich szkół samorządowych oraz ich nauczycieli, współfinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. A ponieważ na edukację ekologiczną nigdy nie jest za wcześnie, projekt obejmie swym działaniem także około dwieście pięćdziesiąt dzieci z krakowskich przedszkoli samorządowych. Zabytkowa szkoła, wiedza XXI wieku Młodzież, która weźmie udział w przedsięwzięciu, spędzi trzy wrześniowe soboty w laboratoriach chemicznych prowadząc doświadczenia i dyskutując o nowinkach naukowych. Towarzyszący im nauczyciele poznają metody dydaktyczne wypracowane przez kolegów realizujących projekt "Eko-logiczni". Zabytkowy budynek Zespołu Szkół Chemicznych w Krakowie, placówki która użycza projektowi kadry i laboratoriów, pamięta czasy zaboru austriackiego. Swoim dostojeństwem i klasycznymi liniami wpisuje się w trakt monumentalnych budynków zdobiących aleję Mickiewicza w Krakowie, choć sam mieści się przy skrzyżowaniu Alei z ulicą Krupniczą, która dała mu swój adres. Wystarczy jednak przekroczyć progi laboratoriów szkoły, by zauważyć sprzęt i wyposażenie z naszego wieku. Władze szkoły od lat dbają o rozwijanie proekologicznych zainteresowań swoich wychowanków. W 2009 roku zainicjowały kilkuletni program "Eko-chemik", któremu kolejne roczniki nastoletnich naukowców zawdzięczają umiejętność wykorzystywania technologii chemicznych w zgodzie z zasadami ekologii. Elżbieta Ramatowska, dyrektor szkoły, dodaje: "W trosce o środowisko samodzielnie uzyskaliśmy wsparcie WFOŚiGW do realizacji programów ekologicznych dla innych szkół "Zanieczyszczenia cieków wodnych w najbliższym otoczeniu" oraz "Edukacja - Segregacja Odpadów Stałych" program pilotażowy dla szkół Dzielnicy I Stare Miasto". Z tego powodu cztery lata temu Zespół Szkół Chemicznych otworzył swoje laboratoria dla projektów edukacji ekologicznej Urzędu Miasta Krakowa. Prężna para "Eko-logiczni" jest czwartym projektem Miasta Krakowa prowadzonym wspólnie z Zespołem Szkół Chemicznych dzięki dofinansowaniu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. Przygoda Miasta z wprowadzaniem uczniów szkół różnego szczebla w świat ponadprogramowych badań i doświadczeń chemiczno-fizyczno-biologicznych, służących postępowaniu proekologicznemu, rozpoczęła się na przełomie 2014 i 2015 roku, z chwilą gdy Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia Programu Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Krakowa a Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie ogłosił program priorytetowy Edukacja ekologiczna na lata 2015-2018. "Edukacja ekologiczna jest podstawą w budowaniu i kształtowaniu świadomości ekologicznej - wyjaśnia Małgorzata Mrugała, Prezes Zarządu WFOŚiGW w latach 2011-2018. - Ta zaś jest niezbędna do zachowań proekologicznych i życia zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Tylko świadome społeczeństwo może skutecznie dbać o środowisko. Okazuje się natomiast, że pomimo wielu działań w tym zakresie, zapotrzebowanie na edukację ekologiczną jest nadal bardzo duże. Wojewódzki Fundusz od początku swojego istnienia finansuje projekty edukacyjne a także podkreśla ich wagę organizując dodatkowe konkursy i programy na ten cel, gdzie dofinansowanie może sięgać nawet 100%. Uważamy, że działania w dużej mierze należy kierować do młodych ludzi, bo to oni w przyszłości będą podejmować decyzje i rozwiązywać problemy środowiskowe. Ponadto poprzez dzieci i młodzież edukacja ekologiczna dociera również do dorosłych - ich rodziców i najbliższego otoczenia". Cztery lata edukacji ekologicznej W odpowiedzi Wydział Edukacji Urzędu Miasta Krakowa od czterech lat składa do WFOŚiGW Wnioski konkursowe na zdania nieinwestycyjnie w ramach Programu Priorytetowego - edukacja ekologiczna . "Ubieganie się o środki w trybie konkursowym oznacza dużą konkurencję a wyłonione zadania są najlepszymi spośród wieku ocenianych przez powołaną do tego celu Komisję Konsultacyjną" - przypomina Małgorzata Mrugała. Pierwszy projekt Miasta Krakowa doceniony przez Fundusz nosił tytuł "Zdrowy oddech". Podczas zajęć owej kampanii edukacyjno-informacyjnej około stu gimnazjalistów w profesjonalnych strojach laborantów analizowało między innymi skład krakowskiego powietrza i poznawało zasady działania generatorów energii opartej na źródłach odnawialnych. Uczniowie zwiedzili również stację monitorowania powietrza. W kolejnym roku w projekcie "Zdrowy Oddech 2" do uczniów, tym razem ze szkół podstawowych, dołączyło prawie dwieście czterdzieści dzieci z przedszkoli. Przedszkolaki poznawały podstawowe zasady ochrony środowiskach poprzez gry, zabawy oraz wykonywanie prostych doświadczeń i tematycznych prac plastycznych. Zgodnie z powtarzającymi się słowami nauczycielek z przedszkoli, gospodarze tworzą serdeczną atmosferę i wykazują się opiekuńczością i troską o najmłodszych. W 2017 roku laboratoria ZSCh gościły uczestników "Eko-lekcji": licealistów i uczniów techników oraz niemal sześciuset przedszkolaków. Tegoroczny projekt "Eko-logiczni" jest dopełnieniem i podsumowaniem całego cyklu. Ekokrakowianie na co dzień Projekty edukacyjne Wydziału Edukacji skupiają się na wychowaniu dzieci i młodzieży w duchu poszanowania środowiska, poprzez angażowanie uczestników w prace teoretyczne i praktyczne związane z poprawą stanu miejskiego ekosystemu. Ale "Eko-logiczni" i wcześniejsze przedsięwzięcia to jedna z wielu kampanii edukacyjnych Urzędu Miasta Krakowa. Do akcji informacyjnych o szczególnym znaczeniu dla poprawy stanu powietrza należy "Tak! Dla czystego powietrza". Projekt ma motywować krakowian do skorzystania z dotacji na wymianę pieców węglowych na ogrzewanie ekologiczne. Miasto Kraków włącza się również w działania związane z Europejskim Tygodniem Zrównoważonej Mobilności i Europejskim Dniem bez Samochodu, promując ekologiczne formy mobilności, takie jak środki transportu zbiorowego, rower czy transport multimodalny, czyli łączenie różnych gałęzi transportu. Stawia również na mobilność współdzieloną, na przykład poprzez tworzenie wypożyczalni rowerów i innych pojazdów. Krakowianie cenią sobie obchody Dni Ziemi oraz Rodzinne Pikniki Ekologiczne, czyli imprezy plenerowe skierowane do rodzin z dziećmi, organizowane przez Wydział Kształtowania Środowiska UMK. Podczas quizów, konkursów i zabaw sportowych uczestnicy otrzymują garść wiedzy z zakresu ekologii. W czasie imprez otwarte są punkty informacyjne, w których krakowianie mogą poznać na przykład poszczególne etapy wymiany ogrzewania na ekologiczne i warunki jakie trzeba spełnić, by otrzymać dotację na ten cel, lub też otrzymać informacje na temat instalacji pomp ciepła i kolektorów słonecznych. Pikniki i imprezy związane z Dniami Ziemi to okazja do prowadzenia zbiórki surowców wtórnych, za które można otrzymać sadzonki drzew, krzewów i domowych roślin pyłolubnych. Ekoszkoła na początek Te ostatnie są dobrze znane krakowskim przedszkolom i szkołom, zwłaszcza tym, które brały udział w projektach UMK i miejskich jednostek organizacyjnych. Wydział Gospodarki Komunalnej dba o propagowanie w szkołach projektu STARS, upowszechniającego działania służące zwiększeniu liczby uczniów podróżujących rowerem do szkoły i z powrotem, tych którzy wcześniej byli dowożeni samochodem. Szkoły chętnie zgłaszają się do inicjatywy "Krakowskie szkoły najlepiej segregują odpady" realizowanej przez Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w Krakowie. Jej głównym celem jest zachęcanie do proekologicznych postaw związanych z selektywną zbiórką odpadów i ochroną środowiska wśród dzieci i młodzieży, a także zorganizowanie w szkołach właściwego systemu segregacji odpadów poprzez wyposażenie pomieszczeń szkolnych w zestawy koszy do segregacji odpadów. Temat ten nieobcy jest Wydziałowi Kształtowania Środowiska, który organizuje zajęcia i warsztaty przybliżające uczestnikom sposoby segregacji śmieci na terenie Centrum ekologicznego Barycz. Wydział prowadzi również program edukacyjny "Jestem eko w Krakowie". W czasie zajęć warsztatowych dla przedszkolaków dzieci dowiadują się czy można zobaczyć powietrze, czym jest smog i dlaczego jest taki groźny, co dzieje się ze śmieciami wrzuconymi do morza, itp. Program skierowany jest również do nauczycieli klas I-III, zgodnie z zasadą, że obecni uczniowie za kilkanaście lat będą uczestnikami życia społecznego i miejskiego, a więc zasady ochrony przyrody, które poznają jako siedmio-, dziewięciolatkowie będą procentowały w niedalekiej przyszłości. "Eko-logiczni" w Magistracie Ten sposób myślenia przyświeca także twórcom "Eko-logicznych". "Uczniowie w roli badaczy prowadzą analizę wody, gleby i powietrza. Badania te uświadamiają im jeszcze bardziej jak bardzo jest zanieczyszczone nasze otoczenie, o które wspólnie musimy zadbać w myśl przesłania -"Środowisko ponad wszystko" - mówi Elżbieta Ramatowska, Dyrektor ZSCh. Zajęcia laboratoryjne - badawcze zwiększają nie tylko zainteresowanie stanem środowiska, ale zainteresowanie chemią i tym co się dzieje w otaczającym świecie w ogóle. Żaden pokaz doświadczeń, żadna prezentacja, ani żaden wykład nie jest w stanie zastąpić ćwiczeń praktycznych". A najbardziej zaangażowani w projekt uczestnicy, laureaci konkursów i testu wiedzy, zostaną uhonorowani dyplomami i nagrodami, które zostaną im wręczone podczas seminarium podsumowującym zorganizowanym w Sali Obrad krakowskiego Magistratu. Za kilkanaście lat właśnie ci młodzi ludzie będą podejmować decyzje dotyczące ochrony środowiska i zdrowia mieszkańców Krakowa.