1. Co to jest wirus Zika? To wirus filogenetycznie podobny i spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in. gorączkę denga oraz gorączkę żółtą. Po raz pierwszy wykryto go w 1947 roku w lesie Zika w Ugandzie w stadach makaków, monitorowanych w celu kontrolowania rozprzestrzeniania się żółtej gorączki. Wirus był stosunkowo mało znany aż do 2007 roku, kiedy na wyspie Yap oraz innych, wchodzących w skład Sfederowanych Stanów Mikronezji, miała miejsce duża epidemia z 8 187 zakażonymi osobami. Od października 2013 do lutego 2014 roku nastąpił kolejny wybuch epidemii wirusa na terenie Polinezji Francuskiej, gdzie zakażonych zostało 8 264 osób. 2. Jak jest przenoszony? Główną przenosicielem wirusa są owady tak, jak w przypadku wirusa denga. Wystąpiły jednak także przypadki zakażenia poprzez kontakt seksualny, w trakcie porodu (wirus przenoszony z matki na dziecko) lub drogą krwi. Wirus Zika nie przenosi się z mlekiem matki podczas karmienia piersią. 3. Jakie są główne objawy i oznaki choroby? U zdecydowanej większości osób zakażonych nie występują objawy kliniczne. Jeśli już się pojawią, charakteryzują się m.in. czerwonymi plamami na skórze, gorączką, zaczerwienionymi oczami, bólem mięśni, stawów i głowy. Rzadziej u zakażonych występuje obrzęk lub ból gardła, kaszel, czy wymioty. Objawy zwykle ustępują samoistnie. Nie trwają dłużej niż siedem dni. Bóle stawów mogą utrzymywać się do miesiąca. 4. Czy istnieje lek na wirusa Zika? Nie istnieje lekarstwo na wirus Zika. Objawy mogą być leczone z wykorzystaniem paracetamolu lub metamizolu. W przypadku swędzącej wysypki, można rozważyć zastosowanie leków przeciwhistaminowych. Nie powinno się stosować kwasu acetylosalicylowego, zawartego m.in. w aspirynie, ani innych leków przeciwzapalnych ze względu na ryzyko powikłań krwotocznych. 5. Jaki jest związek między wirusem Zika i małogłowiem u niemowląt? Pod koniec listopada, po częstych przypadkach małogłowia u niemowląt w niektórych stanach Brazylii, gdzie występował również wzrost liczby przypadków zakażonych wirusem Zika, Ministerstwo Zdrowia potwierdziło związek między chorobami. Dowody pojawiły się po przeprowadzonym badaniu, w którym materiał genetyczny wirusa Zika wykryto we krwi i próbkach tkanek nowo narodzonego dziecka z małogłowiem, w stanie Ceará w Brazylii. W najnowszym, brazylijskim biuletynie epidemiologicznym poinformowano, że zarejestrowano już 3 530 przypadków infekcji wirusa Zika, które doprowadziły do małogłowia u niemowląt. Dane te dotyczą okresu od października 2015 roku do początku 2016 roku w samej Brazylii. Z powodu małogłowia odnotowano już 46 zgonów niemowląt. W ubiegłym tygodniu również w USA potwierdzono pierwszy przypadek małogłowia związanego z wirusem Zika. Według "The New York Times", jedna z matek na Hawajach została zakażona wirusem podczas pobytu w Brazylii w maju ubiegłego roku. Dziecko urodziło się z mikrocefalią. 6. Jakie są zalecenia dla kobiet w ciąży? W Stanach Zjednoczonych Centrum Kontroli i Prewencji Chorób zaleciło, aby kobiety w ciąży nie podróżowały do 14 krajów w Ameryce Łacińskiej, w tym do Brazylii, Portoryko i Kolumbii. W Brazylii Ministerstwo Zdrowia zaalarmowało, aby kobiety w ciąży chroniły się przed ukąszeniami owadów. W tym celu powinny unikać spędzaniu czasu w miejscach, gdzie szczególnie występują komary. Zalecane jest także noszenie odzieży zasłaniającej większość ciała oraz stosowanie środków odstraszających. 7. Czy istnieje szczepionka, aby zapobiec chorobie? Nie ma szczepionki przeciwko wirusowi Zika. 8. Jak zapobiec chorobie? Jak do tej pory, głównym podejrzanym i odpowiedzialnym za wywołanie i przenoszenie wirusa Zíka, jest tropikalny komar Aedes aegypti. Aby zahamować zakażenia, należałoby zapobiec rozprzestrzenianiu się go. To owad, który przenosi także cztery typy wirusa denga i wirus chikungunya - tropikalne choroby, które atakują stawy i powodują ich bardzo silny ból. Wylęgarnią komarów Aedes aegypti są zbiorniki stojącej wody. Ważne jest, by zapobiec gromadzeniu się jej w doniczkach i innych otwartych pojemnikach. Aby uniknąć ukąszenia, należy stosować środki odstraszające owady i instalować moskitiery w oknach i drzwiach. 9. W których krajach wystąpiły zakażenia wirusem Zika? Według Światowej Organizacji Zdrowia, tylko w 2015 roku przypadki wystąpienia wirusa Zíka potwierdzono w dziewięciu krajach Ameryki Południowej: Brazylii, Chile i na Wyspie Wielkanocnej, w Kolumbii, Salwadorze, Gwatemali, Meksyku, Paragwaju, Surinamie i w Wenezueli. W tym tygodniu władze USA również potwierdziły pierwszy przypadek wystąpienia wirusa. W zeszłym roku w samej Brazylii odnotowano także 1,6 mln podejrzeń zakażenia wirusem denga. Kolumbia jest jednym z krajów o największej liczbie zakażonych wirusem Zika: według najnowszych informacji, potwierdzono już co najmniej 11 tys. przypadków. 10. Czy wirus Zika może doprowadzić do śmierci? W Brazylii, jak dotąd, Ministerstwo Zdrowia potwierdziło śmierć trzech osób zakażonych wirusem Zika. Jedną z osób była 16-letnia dziewczyna, drugą mężczyzna chorujący także na toczeń, a trzecią niemowlę. "El Pais" tłum. JM