Druga część publikacji jest znacznie obszerniejsza, złożyło się na nią 808 stron. Monografia zawiera 22 artykuły 18 autorów. Dotyczy okresu od zakończenia II wojny światowej do początków XXI stulecia. Drugi tom prezentuje dziedziny aktywności ustroniaków, zawiera informacje o związkach i organizacjach społecznych, działaniach miejscowych władz w obu ustrojach, inicjatywach oraz instytucjach kulturalnych, tworzeniu renomowanego uzdrowiska, placówkach oświaty oraz imprezach i osiągnięciach sportowych. Poza tym publikacja zawiera kilka przekrojowych opracowań na temat ustrońskich wspólnot wyznaniowych, rozwoju budownictwa i gospodarki oraz diagnozę przeobrażeń społeczno-kulturowych. Autor: ER