Sieroctwo wojenne - temat ten podniósł prof. Hubert Chudzio, historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Pedagogicznego, założyciel i pierwszy dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UP (CDZWiP), w wystąpieniu, które zapowiadało film "Miasta zagłady. Między Wieluniem a Złoczewem". Ekspert mówił też o działalności CDZWiP. Prelekcja profesora Chudzia była częścią międzynarodowej konferencji naukowej "Rabunek i germanizacja polskich dzieci w czasie II wojny światowej". Jak pisał Wiesław Theiss w artykule "Sieroctwo wojenne polskich dzieci (1939-1945). Zarys problematyki", zjawisko to jest wywoływane bezpośrednio lub pośrednio przez takie czynniki jak wojna, konflikty zbrojne, a także towarzyszące im klęski, jak np. głód, choroby, bezdomność. Skutkować może ono osamotnieniem dzieci i młodzieży, licznymi i głębokimi zmianami w osobowości, zaburzeniami w rozwoju fizycznym, chorobami, kalectwem czy demoralizację społeczną. W badaniach nad tym zjawiskiem przyjęto, że ogół dewastacji spowodowanych przez wojnę w osobowości i rozwoju fizycznym dzieci i młodzieży będzie się określać mianem "kompleksu wojennego". Jak tłumaczył prof. Chudzio, Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie zajmuje się ochroną przed zapomnieniem losów mieszkańców Rzeczypospolitej (w jej obecnych i byłych granicach) poddanych zsyłkom, wypędzeniom i przesiedleniom. - Jest to jedyna uniwersytecka jednostka tego typu - podkreślał prof. Chudzio. - Badamy świadków historii, nagrywamy z nimi wywiady - mówił. W zbiorach CDZWiP znajduje się ponad 900 nagrań, w tym nagrań sierot wojennych. Jednym ze świadków historii, o którym mówił prof. Chudzio była Joanna Korwin-Łopszańska (z d. Witwicka). Korwin-Łopszańska pracowała w przedstawicielstwach dyplomatycznych polskich w Nowysybirsku i Kujbyszewie. Jak tłumaczył prof. Chudzio, otrzymała ona zadanie od rządu londyńskiego, którym było zebranie jak największej liczby relacji dzieci od 1939 roku do wyjścia z armią Andersa. Wspomnienia te miały zostać wydane przez rząd londyński, ale nigdy się tak nie stało. Opisy dzieci, które zdobyła Korwin-Łopszańska (dzieci poproszono o napisanie wypracowania na lekcjach j. polskiego o życiu przed wojną oraz o wywózce z polskiej ziemi), opisywały zrabowane dzieciństwo. Wypracowania dzieci były lakoniczne, ze stoickim spokojem opisywały one rodzinne tragedie. Co zasługuje na uwagę, znacznie bardziej rozbudowane były historie o szczęśliwym dzieciństwie i domu rodzinnym. Świadkami historii zaprezentowanymi przez prof. Chudzia byli również Jadwiga Lewszuk ("Jancia", która do dziś nie zna swojej rodziny i posługuje się przybranym nazwiskiem), Andrzej Nowakowski (Andre Novak, uznany za zmarłego i "pochowany" przez najbliższych w Uzbekistanie, który przez wiele lat nie wiedział o istnieniu swojej rodziny, a który niedawno z pomocą Lucjana Stępnia ją odnalazł) oraz Aleksandra Kulak-Wawryka (jako dziecko trafiła na Syberię). Izabela Rzepecka *** prof. dr. hab. Hubert Chudzio - historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Pedagogicznego, założyciel i pierwszy dyrektor Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UP. Do jego zainteresowań należą: powstanie listopadowe i Wielka Emigracja, Księstwo Warszawskie, Dzieje Polaków na świecie (szczególnie Bliski Wschód), dokumentacja filmowa oraz problematyka przymusowych migracji Polaków w XIX i XX wieku. "Zrabowane dzieci / Geraubte Kinder" to wspólna akcja portalu Interia.pl i telewizji Deutsche Welle - pierwsze polsko-niemieckie poszukiwania dzieci zrabowanych w czasie II wojny światowej. Celem przedsięwzięcia jest udzielenie pomocy ofiarom germanizacji w poszukiwaniu utraconej tożsamości. Historie osób, z którymi spotykali się dziennikarze, są publikowane na stronach Interii i Deutsche Welle. Efektem akcji jest książka "Teraz jesteście Niemcami. Wstrząsające losy zrabowanych polskich dzieci", która ukazała się 17 października 2018 roku. Podczas międzynarodowej konferencji "Rabunek i germanizacja polskich dzieci w czasie II wojny światowej" polscy i niemieccy historycy, badacze, archiwiści i przedstawiciele mediów dyskutują o losach zrabowanych dzieci, a także polityce III Rzeszy, jej założeniach i instytucjach. Organizatorami konferencji są Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego oraz Instytut Pamięci Narodowej. Patronem medialnym wydarzenia jest portal Interia i telewizja Deutsche Welle. *** Program międzynarodowej konferencji naukowej "Rabunek i germanizacja dzieci w czasie II wojny światowej":