Każdego miesiąca w Unii Europejskiej odwoływanych jest około 5,5 tys. lotów. A średnio 107 tys. lotów jest opóźnionych. Nic więc dziwnego, że 80 proc. skarg w UE w całej branży transportowej stanowią te na przewoźników lotniczych. Podróżni nie zawsze jednak wiedzą, że w takich sytuacjach mogą dochodzić odszkodowań od linii lotniczych. Pod opieką Kwestia praw pasażerów jest uregulowana w unijnym rozporządzeniu (WE) nr 261/2004. Zgodnie z nim jeżeli start samolotu się opóźnia o cztery godziny lub więcej, przez co pasażerowie utknęli na lotnisku, to przewoźnik powinien zapewnić im posiłki i napoje w ilości adekwatnej do czasu oczekiwania. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy np. wydłużą się czynności techniczne przy samolocie. A jeżeli zajdzie konieczność dłuższego pobytu i konieczne będzie przenocowanie, to przewoźnik musi zapewnić zakwaterowanie w hotelu. Jeżeli linie lotnicze nie zapewniły oczekującym na wylot posiłków i napojów, to podróżni mogą domagać się zwrotu pieniędzy, które musieli przeznaczyć na zakup np. obiadu. Do reklamacji konieczne będą jednak rachunki. W dobie urządzeń mobilnych osoba, która utknęła na lotnisku z dala od domu bez trudu może skontaktować się z bliskimi i powiadomić ich o opóźnieniu. Jednak mimo to linie lotnicze powinny zapewnić możliwość wykonania dwóch rozmów telefonicznych czy wysłania dwóch faksów albo e-maili. Warto o tym wiedzieć, gdyby np. komuś wyczerpała się bateria w telefonie komórkowy czy tablecie. W sytuacji, gdy jesteśmy zmuszeni czekać na wylot ponad pięć godzin, mamy prawo do zwrotu pieniędzy za bilet. Powinniśmy je otrzymać od przewoźnika w ciągu siedmiu dni. Odszkodowanie dla pasażera Za opóźnienia wylotu, które skutkują przybyciem do celu trzy godziny później niż zaplanowano albo jego odwołania przysługują odszkodowania. Jednak to czy się ono należy zależy od tego na jak długiej trasie miała się odbyć podróż. Zgodnie z unijnym rozporządzeniem (WE) nr 261/2004 odszkodowanie w wysokości 250 euro należy się w przypadku lotów, których długość nie przekracza 1500 km. Dla lotów w obrębie Unii Europejskiej, których długość wynosie powyżej 1500 km odszkodowanie wynosi 400 euro. Tyle samo powinien wpłacić pasażerom, przewoźnik, gdy podróż odbywa się poza UE i jej długość wynosi od 1500 do 3500 km. W przypadku spóźnień lub odwołania lotów na trasach przetaczających 3500 km odszkodowanie wynosi 600 euro. Konsumenci powinni jednak wiedzieć, że jeżeli przewoźnik odwołuje planowany lot, ale jednocześnie zaproponował im alternatywny lot w podobnym terminie, kwota odszkodowania może zostać pomniejszona o połowę. Nie zawsze konsument dostanie odszkodowanie, gdy dojdzie np. do znacznego opóźnienia jego lotu. Unijne regulacje określają, że nie należy się ono jeżeli wystąpią nadzwyczajne okoliczności, które są niezależne od przewoźnika. Tak jest na przykład, gdy nagle pogorszą się warunki pogodowe. Jeżeli lot jest odwołany, ale pasażer dostał o tym informację dwa tygodnie przed podróżą, to również nie ma co liczyć na odszkodowanie. Podobnie, gdy przedsiębiorca zaproponował alternatywny lot na tej samej rasie i w podobnym terminie. Bagaż też jest ważny Zdarza się, że po wylądowaniu okazuje się., że nie możemy znaleźć naszego bagażu. To może yć bardzo problematyczne, gdy np. zima wylecieliśmy do ciepłych krajów i mamy na sobie kurtkę, ale kostiumu plażowego niestety nie mamy jak założyć. Gorzej, gdy z ciepłych rejonów lądujemy lekko ubrani w kraju, do którego przylecieliśmy na narty i jest duży mróz. Dlatego firmy lotnicze odpowiadają za zniszczenie czy zgubienie bagażu pasażera. - W przypadku bagażu odprawionego przewoźnik jest odpowiedzialny nawet, jeżeli nie zawinił, z wyjątkiem sytuacji, kiedy nadany bagaż był wadliwy. Jeśli chodzi o bagaż nieodprawiony, przewoźnik jest odpowiedzialny jedynie, gdy ponosi winę - mówi Joanna Korytkowska, radca prawny w kancelarii Kawczyński Korytkowska Partyka. Za stracony bagaż pasażer może dostać odszkodowanie w do 1000 SDR. Jest to "wirtualna" waluta służąca do rozliczeń międzynarodowych. Przeliczając na złotówki maksymalna kwota odszkodowania wyniesie około 5,5 tys. zł. Z tym, że by dostać cokolwiek, nie należy zwlekać. - Jeżeli bagaż zostanie uszkodzony, opóźniony, zagubiony lub zniszczony, pasażer musi złożyć pisemną reklamację do przewoźnika, jak najszybciej. W przypadku uszkodzenia bagażu odprawionego pasażer musi złożyć pisemną reklamację w ciągu siedmiu dni, a w przypadku opóźnienia, w ciągu 21 dni. W obu przypadkach termin liczy się od dnia, w którym bagaż został przekazany do dyspozycji pasażera - podkreśla Joanna Korytkowska. Składanie reklamacji Pasażerowie, którzy chcą uzyskać odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot muszą złożyć reklamację u danego przewoźnika. Jeżeli nie zostanie ona uwzględniona to są dwie drogi dochodzenia swoich roszczeń. Pierwsza to złożenia pozwu do sądu cywilnego. Z tym, że należy się liczyć, że taka sprawa będzie długo trwała. Można więc zwrócić do Komisji Ochrony Praw Pasażerów w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. O tym czy odszkodowanie się należy decyduje ULC. Co prawda przewoźnik może się odwoływać od takiej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Jednak w wielu przypadkach sady oddalają takie skargi. Łukasz Kuligowski OPINIA Bartłomiej Wodzicki, dyrektor Departamentu Prawnego, Provident W ostatnim czasie transport lotniczy staje się coraz bardziej powszechny. Przemawia za tym nie tylko oszczędność czasowa, ale często również coraz bardziej atrakcyjna oferta cenowa przewoźników lotniczych. Jako konsumenci musimy się jednak liczyć z dość powszechną sytuacją opóźnienia lotu. Warto zatem być świadomym tego, jakie uprawnienia przysługują nam w takiej sytuacji. Prawa konsumenta korzystającego z usług przewoźnika są zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego nr 261/2004 dnia 11 lutego 2004 r. Powyższe regulacje obejmują zarówno pasażerów lotów wewnątrzunijnych lub zaczynających się albo kończących w jednym z państw Unii Europejskiej. Jednakowe zasady obowiązują w przypadku wszystkich przewoźników, bez względu na cenę biletu czy klasę podróżującego. Warto zaznaczyć, że powyższe uprawnienia stanowią minimum i każdy przewodnik może zagwarantować ich szerszy zakres, W przypadku opóźnienia, uprawnienia pasażera zależne są od zarówno od czasu opóźnienia, jego przyczyny oraz długości lotu. Warto dodać, że warunkiem skorzystania z poniższych uprawnień jest posiadanie dowodu rezerwacji na dany lot oraz stawienie się pasażera na lotnisku w celu odprawy co najmniej 45 minut przed lotem. Czego zatem możemy domagać się jako konsumenci, kiedy już dotarliśmy na lotnisko, a godzina planowanego wylotu dawno minęła? · W przypadku opóźnienia trwającego co najmniej 2 godziny- przewoźnik ma obowiązek poinformować pasażerów o prawach, jakie nam przysługują, obowiązujących procedurach i planowanym rozwiązaniu. · Niezależnie od przyczyny opóźnienia, gdy czas opóźnienia wynosi 2,3 bądź 4 godziny w zależności od długości trasy loty, linie lotnicze mają obowiązek zapewnić pasażerowi tzw. bezpłatną opiekę w czasie oczekiwania na lot (w jej skład wchodzą napoje, posiłki, czy też zapewnienie rozmowy telefonicznej) · W przypadku opóźnienia trwającego co najmniej 5 godzin- pasażer ma natomiast wybór pomiędzy prawem do odstąpienia od umowy i zwrotu kosztu biletu w ciągu 7 dni oraz prawem do zapewnienia powrotu do pierwszego miejsca wylotu w najwcześniej możliwym terminie. · Pasażerowie, których loty są opóźnione mają również prawo żądania odszkodowania od linii lotniczych, w przypadku gdy przybędą do miejsca docelowego co najmniej 3 godziny później niż przewidziana godzina przylotu. Kwota odszkodowania zależna jest od długości lotu i wynosi odpowiednio: 1. 250 EURO - trasy do 1500 km; 2. 400 EURO- trasy od 1500 do 3500 km; 3. 600 EURO - trasy powyżej 3500 km. Pamiętajmy jednak, że nie jesteśmy uprawnieni do ubiegania się o odszkodowanie w przypadku gdy przyczynę opóźnienia stanowi siła wyższa, czyli okoliczności całkowicie niezależne od przewoźnika (np. warunki pogodowe, nieoczekiwana wada samolotu, czy też zagrożenie bezpieczeństwa).Pamiętajmy również, że po wyczerpaniu procedury reklamacyjnej albo na przykład odrzuceniu reklamacji przez przewoźnika, jako pasażerowie możemy złożyć skargę do skargę do Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Formularz skargi możemy znaleźć pod adresem: <a href="http://ec.europa.eu/transport/themes/passengers/air/doc/complain_form/eu_complaint_form_pl.pdf">http://ec.europa.eu/transport/themes/passengers/air/doc/complain_form/eu_complaint_form_pl.pdf</a>.