Wielka Encyklopedia Tatrzańska, będąca dziełem życia Zofii i Witolda Henryka Paryskich, to monumentalna monografia Tatr oraz Podtatrza, ukazująca wielokulturowy i wielonarodowy obraz regionu. Witold Henryk Paryski zmarł w Zakopanem w grudniu 2000 r., w wieku 91 lat. Na 1,5 tys. stron Paryscy zawarli wiedzę na temat ludzi, historii, geografii, folkloru, nazewnictwa, turystyki oraz przyrody Tatr i Podtatrza. Wydawnictwo to ukazało się w połowie lat 90. i jest podstawowym źródłem informacji o regionie. Zofia Paryska urodziła się w 1901 r. w Warszawie. W 1933 r. uzyskała doktoraty z botaniki i geografii na Uniwersytecie Warszawskim. W Tatrach bywała corocznie już od 1921 r., uprawiając turystykę, a od 1923 r. również taternictwo i narciarstwo wysokogórskie. W 1938 r. osiadła w Zakopanem na stałe. W latach 30. była już jedną z czołowych polskich taterniczek i alpinistek. Była pierwszą kobietą, która prowadziła w Tatrach drogi wspinaczkowe oceniane wówczas jako "nadzwyczaj trudne". Towarzyszami jej wypraw byli m.in. Tadeusz Pawłowski, Stanisław i Tadeusz Bernadzikiewicz, Wawrzyniec Żuławski, Stanisław Motyka i Stanisław Groński. Z nimi dokonała wielu pierwszych przejść nowych dróg wspinaczkowych. Już w 1937 r. wspinała się w Alpach. Jako pierwsza Polka weszła na szczyty: Monte Rosa, Matterhorn i Grandes Jorasses. W 1945 r. jako pierwsza kobieta została członkiem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Jako pierwsza kobieta w Polsce i na świecie została kwalifikowanym przewodnikiem wysokogórskim, zdając egzamin na przewodnika tatrzańskiego II klasy w 1948 r., a w dwa lata później - I klasy. W latach 1945-1951 była kustoszem działu przyrodniczego w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. Do przejścia na emeryturę w 1971 r. kierowała zorganizowaną przez siebie Tatrzańską Stacją Naukową Zakładu Ochrony Przyrody PAN w Zakopanem. W 1993 r. Gmina Tatrzańska nadała Zofii Paryskiej honorowe obywatelstwo. W lutym 2000 roku - wraz z mężem - została odznaczona przez prezydenta Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.