Jak poinformowała w poniedziałek Monika Agopsowicz z Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich - to unikatowe, najdłuższe zachowane w Polsce nagranie radiowe sprzed II wojny światowej - zostało odkryte podczas inwentaryzacji w Fundacji, w listopadzie ubiegłego roku. Nagranie zawiera pięć kazań wielkopostnych, głoszonych w marcu i kwietniu 1938 roku przez arcybiskupa ormiańskiego Józefa Teodorowicza, którego 70. rocznica śmierci przypada w 2008 roku. Płyta została wydana w 1000 egzemplarzach, nakładem Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich; towarzyszy jej książka zawierająca biogram abp. Teodorowicza, omówienie kazań, krótką historię Ormian w Polsce i ich kościoła oraz informację o samych płytach i historii ich zapisania. Słowo wstępne napisał abp Kazimierz Nycz - Ordynariusz Wiernych Obrządku Ormiańskiego w Polsce. Jak poinformowała Agopsowicz - egzemplarze płyty rozsyłane będą m.in. do bibliotek seminaryjnych, księży i kapłanów obrządku ormiańskiego. Zapis dźwiękowy z dawnych płyt został nagrany na płyty CD w studiu Archiwum Polskiego Radia. Abp Józef Teodorowicz - Ormianin, ceniony kaznodzieja, teolog i polityk - urodził się 25 lipca 1864r. w Żywaczowie na Pokuciu (Ukraina). Prowadził ożywioną działalność społeczną i polityczną; w latach 1902-1918 był posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie i Izby Panów w Wiedniu, gdzie bronił spraw polskich. Podczas I wojny światowej chronił obywateli kraju od krzywd ze strony cywilnych i wojskowych okupacyjnych władz rosyjskich. Od początku listopada 1918 r. brał aktywny udział pracach nad organizowaniem państwowości polskiej. W latach 1919-1922 był posłem na Sejm Ustawodawczy i wiceprzewodniczącym klubu poselskiego Związku Ludowo-Narodowego, a w latach 1922-1923 - senatorem z ramienia Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego. Przeprowadził gruntowną renowację katedry ormiańskiej we Lwowie, którą Jan Henryk Rosen ozdobił słynnymi freskami, a Józef Mehoffer - mozaikami. W 1919 r., na rozpoczęcie obrad Sejmu Konstytucyjnego, wygłosił kazanie w warszawskiej katedrze, wzywające polskich posłów do wytężonej i bezinteresownej pracy patriotycznej. Za zasługi dla ojczyzny wyróżniono go doktoratem honoris causa Uniwersytetu Lwowskiego oraz honorowym obywatelstwem Lwowa i Brzeżan. Zmarł we Lwowie 4 grudnia 1938 r. i został pochowany na Cmentarzu Orląt Lwowskich na Łyczakowie. Po II wojnie światowej - współpracownicy i wychowankowie Teodorowicza, obawiając się profanacji grobu ze strony władz radzieckich, przenieśli po kryjomu ciało arcybiskupa do prywatnego, nieoznaczonego grobowca na Cmentarzu Łyczakowskim. Organizacje ormiańskie oraz polskie władze państwowe i kościelne od 1991 roku podejmują działania, by na Cmentarz Orląt Lwowskich - do pustego obecnie grobowca - powróciły szczątki arcybiskupa Teodorowicza. Do chwili obecnej jednak - nie udało się tego osiągnąć.